استرس و اضطراب از چیست؟

استرس و اضطراب از چیست

استرس حالتی است که سبب بروز واکنشی بیولوژیک می شود؛ هنگامی که شما متوجه یک چالش یا تهدید می شوید، هورمون ها و مواد شیمیایی به طور ناگهانی در سرتاسر بدنتان بالا می رود. استرس موجب بروز موقعیت جنگ یا گریز در بدن می شود که در راستای مبارزه با مسئله ی استرس زا یا فرار از آن می باشد. در حالت کلی پس از این واکنش، بدنتان باید آرام شود.

استرس بیش از حد و مداوم به مدت طولانی می تواند تاثیر منفی و مخرب بر سلامتی داشته باشد. به عبارت دیگر هنگامی که شما با تنشی غیرمنتظره مواجه می شوید، مغز فرمان می دهد هورمون ها و مواد شیمیایی مانند کورتیزول و آدرنالین در بدن ترشح شود که در ادامه، این موضوع موجب بالا رفتن ضربان قلب و رسیدن خون به تمام اندام ها می شود؛ علاوه بر این با این اتفاق انرژی بدن بیشتر شده و می توان روی کارهای مهم تر تمرکز کرد. استرس یا تنش سطوح گوناگونی دارند و میزان سازگاری با آن، در هر شخص متغیر است.

جهت دریافت راهنمایی و یا ثبت درخواست مشاوره، با ما در تماس باشید

تماس با ما درخواست نوبت دهی مشاوره

تفاوت استرس و اضطراب 

برای درک تفاوت استرس و اضطراب یک مثال برای شما می زنیم فرض کنید که سوار تاکسی شده اید و راننده بسیار ناشی بوده و بد رانندگی می کند شما از این که تصادف کنید نگران هستید، در این حالت دچار استرس شده اید و ممکن است علائمی مانند بالارفتن ضربان قلب، حالت تهوع و سرگیجه داشته باشید و به علت نگرانی که دارید از راننده درخواست می کنید که شما را در جایی مناسب پیاده کند چرا که امکان دارد در نهایت تصادفی که از آن نگران هستید رخ دهد.

ولی پس از این موضوع هر بار که سوار تاکسی می شوید با وجود این که راننده بسیار با احتیاط رانندگی کرده و تمام قوانین را رعایت می کند شما باز هم نگران هستید و ناخودآگاه با یادآوری خاطره تلخ خود که شاید مدت ها از آن گذشته باشد دچار نگرانی می شوید در حالی که این نگرانی بیهوده است و ناشی از فشار عصبی است، که در این حالت گفته می شود شما دچار اضطراب شده اید.

می توان گفت استرس لحظه ای بوده و در شرایط حال در صورتی که نامساعد باشد رخ می دهد و شما می توانید با انجام یک سری اقدامات شرایط را مساعد کنید اما از آن جا که اضطراب در ذهن شما است، مدام شما را درگیر می کند ولی به انجام عملی وا نمیدارد و حتی اگر هم کاری در راستای پایان دادن به آن صورت دهید نگرانی شما پابرجا خواهد ماند به عبارت دیگر می توان گفت استرس برخلاف اضطراب دلایل واقعی و منطقی دارد و کنترل کردن آن نیز راحت تر است چرا که شما به فکر حل مسئله خواهید افتاد. 

در بسیاری از موارد، استرس مفید است و باعث افزایش کارایی بدن و ذهن می شود، بنابراین به شما امکان می دهد آگاهانه عمل کرده و به سوالات پاسخ دهید یا به اهداف برسید. این استرس دلپذیر یا مثبت نامیده می شود، اما استرس در طولانی مدت می تواند عوارض مختلفی از جمله کاهش ظرفیت کار، استرس داخلی، غم، اضطراب، افسردگی، اختلالات جسمی و روحی، اختلالات خواب، فراموشی و کاهش تاب آوری و عفونت های مکرر، سر درد و...  داشته باشد و منجر به استرس ناخوشایند و منفی یا همان اضطراب می شود.

علائم استرس و اضطراب

• علائم ذهنی (مشکل در تمرکز، ضعف حافظه، مشکل در تصمیم گیری، افکار گیج، تأخیر مداوم کارها، پیش بینی ناخودآگاه از بدترین حالت یک پیشامد، نگرانی بیش از حد در مورد مسئله و فکر کردن در مورد آن)
• علائم بدنی (بدن درد، سردرد، گرفتگی عضلات به ویژه در گردن و شانه ها، خستگی شدید، حالت تهوع، خفگی، پریدن ناگهانی چشم و لب، لرزیدن، دندان قروچه، افزایش ضربان قلب، گیجی، اسهال یا یبوست، تعریق کف دست و ...)
• علائم عاطفی (تحریک پذیری و پرخاشگری، عقب نشینی، ناتوانی در برقراری ارتباط، نوسانات خلقی، گریه، سوءظن و غر زدن، افسردگی و اضطراب، حساسیت بیش از حد به انتقاد، ناامیدی، احساس گناه، ترس غیر منطقی)
• علائم رفتاری (مشکل در مدیریت زمان، مشکل در سازماندهی و گسترش امور، تغییر در عادت های خوابیدن و غذا خوردن، کار سریع، مصرف الکل و مواد مخدر و سیگار کشیدن در محل کار، ناخن جویدن، سرزنش دیگران برای مشکلات، قطع ارتباط با دوستان)

برای کودکانی که دچار این مشکل شده اند، والدین میتوانند به آکادمی ققنوس که یکی از بهترین مراکز مشاوره در کرج می باشد، مراجعه کرده و با کمک روانشناس کودک این مجموعه مشکل را حل کنند.

عوارض استرس و اضطراب شدید

استرس و اضطراب با بدن چه می کند؟ استرس و اضطراب نیز همانند دیگر بیماری ها علائم و عوارضی دارد که از علائم آن صحبت کردیم و در این قسمت قصد داریم از عوارض استرس و اضطراب شدید صحبت کنیم.

سردرد

سردرد استرسی یا سردرد عصبی از عوارض استرس می باشد که به علت فشار عضلات در سر، گردن و صورت به وجود می آید و علائمی مانند احساس فشار در اطراف پیشانی و درد در جمجمه دارد.

مشکلات گوارشی

زخم معده، رفلاکس معده، یبوست و اسهال مشکلاتی خواهد بود که در اثر استرس مداوم برای بدن پیش خواهد آمد، همچنین همانطور که در قسمت های قبل گفته شد در زمان استرس انرژی بدن افزایش پیدا می کند که دلیل آن تولید قند خون بالا توسط کبد است و اگر فردی دچار استرس مزمن باشد احتمال زیاد بدن او به مرور زمان قادر به دفع گلوکز اضافی نخواهد بود که این موضوع خطر ابتلا به دیابت نوع دو را در فرد افزایش می دهد.

چاقی یا لاغری بیش از اندازه

چاقی یا لاغری از دیگر عوارض استرس شدید می باشد. شرایط استرس زا سبب ترشح دو هورمون کورتیزول و آدرنالین می شود که هورمون اول سبب افزایش اشتها و در نتیجه چاقی می شود و هورمون دیگر متابولیسم بدن را افزایش داده و سبب لاغری می شود. استرس و اضطراب شدید همچنین می تواند سبب کاهش میل جنسی در افراد (در راستای حل این مشکل می توانید از مشاوره جنسی مرکز مشاوره ققنوس کمک بگیرید) و بی نظمی قاعدگی در زنان شود.

مشکلات پوستی

استرس و اضطراب شدید سبب حاد شدن علائم بیماری های پوستی مانند پسوریازیس و اگزما می شود. از دیگر تاثیرات کورتیزول آزاد شده هنگام استرس می توان به چرب شدن پوست اشاره کرد که در نهایت باعث ابتلا به جوش و آکنه می شود.

درمان استرس و اضطراب

در حالت کلی برای درمان استرس و اضطراب اگر خللی در زندگی روزمره شما ایجاد کرده است و آثار مخربی بر روی سلامت بدن و روان شما داشته است باید به روانشناس مراجعه کنید که در صورت شدید بودن آن در کنار مشاوره نیاز به دارو درمانی نیز خواهید داشت.

فرد را در معرض یادآوری مجدد حادثه قرار دادن در جلسات مشاوره بخشی از فرآیند درمان استرس و اضطراب شدید است که سبب کاهش اثرات منفی بیماری می شود. برخی از داروهایی که برای درمان استرس و اضطراب استفاده می شوند عبارتند از: خانواده بنزودیازپین ها، پروپرانولول، مورفین و… .

کاهش استرس و اضطراب

مردم واکنش متفاوتی نسبت به استرس نشان می دهند، یکی از راه های مقابله با استرس، تلاش برای به حداقل رساندن مشکل است که به آن مقابله ی مسئله مدار می گویند مانند: تفکر در مورد مسئله، جستجوی اطلاعات، استفاده از مهارت حل مسئله، آموزش رفتار جسورانه، برنامه ریزی، مدیریت زمان، برخورد با افکار غیر منطقی و مثبت اندیشی به جای تفکر منفی، مراجعه به روانشناس و… 

راه دیگر برای کنترل و کاهش استرس، مقابله ی هیجان مدار یا کنار آمدن با احساسات است، که در این فرآیند تلاش می شود احساسات منفی ناشی از شرایط استرس زا ایجاد شده، آشفتگی، شوک و اضطراب ناشی از آن به حداقل برسد. از مقابله های هیجان مدار می توان به: گوش دادن به آهنگ های تسکین دهنده و تقویت کننده، انجام سرگرمی های مثبت، رفتن به مسافرت، فعالیت های معنوی، تغذیه مناسب و ارتباط با دیگران اشاره کرد.

جهت دریافت راهنمایی و یا ثبت درخواست مشاوره، با ما در تماس باشید

تماس با ما درخواست نوبت دهی مشاوره

از دیگر موارد برای کاهش استرس می توانید نکات زیر را انجام دهید:

1. شوخ طبعی خود را حفظ کنید.
2. به جای مبارزه احساسات خود را ابراز کنید.
3. غذای سالم بخورید. بدني كه از تغذيه مناسبي برخوردار باشد براي مقابله با استرس آمادگي بيشتري دارد.
4. زندگی معنوی خود را غنی کنید.
5. به طور منظم ورزش کنید (حداقل 30 دقیقه در روز، سه بار در هفته)
6. دفتر یادداشت های روزانه داشته باشید.
7. استانداردهای خود را تعیین کنید. کمال گرایی منبع استرس است. از کمال گرایی فاصله بگیرید.
8. همیشه برای تغییر آماده باشید.
9. یک سرگرمی برای خود ایجاد کنید.
10. اهداف کوتاه مدت تعیین کنید و آنها را اولویت بندی کنید.
11. طبق توان مالی خود زندگی کنید.
12. مهارت های مدیریت زمان خود را بهبود ببخشید.
13. برای استراحت وقت بگذارید.
14. سعی نکنید رویدادهای غیرقابل منتظره را کنترل کنید بسیاری از امور زندگی از عهده ما خارج است.
15. از مصرف الکل، استعمال سیگار و یا هرگونه مواد مخدر اجتناب کنید.