اختلال اسکیزوفرنی

شاید تا کنون برایتان سوال پیش آمده باشد که اسکیزوفرنی چیست؟ اسکیزوفرنی اختلالی جدی در مغز محسوب می شود که موجب صدمه در اعمال، درک واقعیت، بیان احساسات و نحوه تفکر فرد می شود.

اشخاص درگیر با این اختلال ( که ناتوان کننده ترین و حادترین نوع بیماری های روانی به شمار می رود) به طور معمول در اجتماع (محیط آموزشی و کاری) و در برقرار کردن روابط اجتماعی با مشکل مواجه هستند. اسکیزوفرنی در حالت طبیعی رفتاری فرد اختلال ایجاد کرده و او را وحشت زده می کند.

متاسفانه این بیماری درمان قطعی نداشته و تا آخر عمر با شخص مبتلا همراه خواهد بود با این وجود می توان از طریق راه های مناسب و جدیدترین روش درمان اسکیزوفرنی این بیماری را تحت کنترل قرار داد. درمان و کنترل این اختلال به کمک روانشناس و روانپزشک ممکن است زیرا این بیماری می تواند تمام جنبه های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

کادر آکادمی روانشناسی ققنوس آماده ی ارائه ی مشاوره حضوری و آنلاین در رابطه با این بیماری و مشاوره شغلی و تحصیلی متناسب و سازگار با شرایط افراد دارای این اختلال می باشد؛ چنانچه خود و یا فردی از اطرافیان شما به آن دچار هستید می توانید با ما در تماس باشید.

برخلاف باور عمومی که وجود دارد، افراد درگیر به اسکیزوفرنی دارای تعدد شخصیت نیستند. اسکیزوفرنی نوعی جنون محسوب می شود، یعنی نوعی بیماری روانی که به سبب آن فرد قادر به درک و تشخیص تفاوت تخیل و واقعیت نیست. در برخی مواقع فردی که مبتلا به این اختلال است ارتباط خود را با واقعیت از دست داده و دنیای بیرون برای او به شکل آشفته بازاری از صداها و تصاویر مختلف تبدیل می شود.

طرز رفتار و اخلاق این دسته از بیماران ممکن است بسیار مشکوک و در برخی مواقع حتی ترسناک نیز باشد. شدت این بیماری در هر فرد نسبت به دیگری متغیر است.

 

 

تشخیص اسکیزوفرنی

 افراد مبتلا به اسکیزوفرنی طرز رفتار، دنیای درونی و اخلاقشان به صورت ویژه ای تغییر پیدا کرده که احتمالا به شکل یکی از موارد زیر قابل مشاهده است:

• گوشه گیری و انزوا از اجتماع
• زوال در شخصیت (حسی مبهم، غیرواقعی و رویایی)، که برخی مواقع با اضطراب و استرس شدید همراه است. 
• کم شدن اشتها
• هذیان گویی
• توهم (دیدن اشیاء یا شنیدن اصواتی که وجود خارجی ندارند)
• حس تحت کنترل بودن توسط نیرویی بیرونی
• حرف های نامربوط و نامشخص

 

معمولا اشخاصی که دچار اسکیزوفرنی هستند، نشانه خارجی خاصی که نشان دهنده ی بیمار بودن آن ها باشد، ندارند. در مواقعی که بیماری شدت یافته و آشکارتر می شود، رفتارهای عجیب و غریبی در فرد بروز پیدا می کند؛ به عنوان مثال امکان دارد که خود را با آلومینیوم بپوشاند زیرا فکر می کند که با انجام این کار از ورد و انتشار افکار و امواج مخرب به مغز جلوگیری می کند.

رفتار اشخاص اسکیزوفرن با توجه به شدت و درجه بیماری بسیار متفاوت است. در مراحلی که بیماری فعال است، ممکن است جملات غیرمعقول را به هم ربط دهند یا با خشونت و خشم کنترل نشده در مقابل تهدید واکنش نشان بدهند.

در مراحلی که بیماری نسبتا منفعل است، دچار کم تحرکی، نوعی فقدان شخصیت، کاهش عواطف و احساسات می شوند(به این حالت به اصطلاح flat affect می گویند). افراد مبتلا به این بیماری ممکن است هر از گاهی در این موارد از خود افراط و تفریط نشان بدهند زیرا رفتار آن ها همیشه و به طور قطعی قابل پیش بینی نیست.

بیماران اسکیزوفرن را می توان بر اساس علائم (نشانه های) گروه بندی شده در لیست زیر تقسیم بندی کنیم :

1. علائم مثبت: دیدن اشیای مشکوک، شنیدن صداهایی که دیگران نمی شنوند، داشتن حس تحت نظارت دائمی بودن، هذیان گویی و ساختن کلمات فاقد معنی (واژه های جدید)
2. علائم منفی (deficit): انزوا (گوشه گیری) از اجتماع، مشکل در بیان احساسات و هیجانات (که در موارد وخیم از آن به عنوان  blunted affect نام می برند)، دشواری در از خود مراقبتی و عدم احساس لذت، این علائم منجر به اختلالات و صدمات شدیدی می شوند که گاهی افراد دیگر آن را تنبلی می پندارند.
3. نشانه های آموزشی (cognitive): خطا در پردازش اطلاعات، ادراک شرایط محیطی و به خاطر سپردن کارها و وظایف ساده.
4. علائم عاطفی (Affective or mood ): افسردگی، مهم ترین دلیلی است که در افراد مبتلا به این بیماری سبب خودکشی می شود. در این خصوص می توان به اضطراب نیز اشاره کرد که در دو حالت یا مستقیما حاصل روان پریشی (psychosis) است و یا در دوره psychotic episode به وجود آمده و پس از آن از بین می رود.

جهت دریافت راهنمایی و یا ثبت درخواست مشاوره، با ما در تماس باشید

تماس با ما درخواست نوبت دهی مشاوره

حالت های اسکیزوفرنی

جنون (Psychosis): به طور کلی در این بیماری به از دست دادن ارتباط با واقعیت و لحظه ی حال جنون می گویند. در طول این دوره، فرد می تواند توهمات و هذیان های شدیدی را تجربه کند به طوری که موجب شود آگاهی فرد نسبت به عملکردش از میان رفته و متوجه نشود که مسائلی که مطرح می کند و به آن ها باور دارد وجود خارجی ندارند. جنون یکی از ویژگی های بارز و برجسته اسکیزوفرنی به شمار می رود.

 

اسکیزوئید (Schizoid): از این اصطلاح جهت توصیف نوعی اختلال شخصیت استفاده می کنند که به دلیل این اختلال فرد تقریبا هیچ گونه رغبت و علاقه ای به شرکت و حضور در فعالیت ها ی اجتماعی نداشته و از طرف دیگر در روابط اجتماعی و بین فردی نیز طیف بسیار محدودی از احساسات خود را بروز می دهد. اسکیزوئید موجب می شود که افراد در برقراری روابط اجتماعی شان گوشه گیر و سرد جلوه کنند.

 

اسکیزوتایپی (Schizotypal): این مورد نیز نوعی اختلال شخصیت محسوب می شود که شاخص های اصلی آن عبارتند از: اختلال در ادراک، ناراحتی حاد در روابط نزدیک، رفتارها و عقاید نامعقول و عجیب و غریب که به این دلیل اغلب افراد دارای اختلال شخصیت اسکیزوتایپال “غیر عادی و عجیب و غریب”  به نظر می رسند.

 

خیال و تجسم (Hallucinations): فرد دارای اسکیزوفرنی تنها قادر به درک اتفاقات و وقایعی است که در دنیا و تفکرات او واقعیت خارجی دارند. این موارد می تواند در قالب موجوداتی پنداشته شود که بیمار معتقد است این موجودات از حس شنوایی، بینایی، لامسه و چشایی برخوردار هستند. هیچ یک از این توهمات وجود خارجی نداشته و می توان گفت ذهن فرد مبتلا در حال فریب او است.
 

توهم (Illusion): اشتباه ادراکی نسبت به اجسام و مسائلی که وجود خارجی دارند، برای مثال در توهم دیداری فرد با دیدن یک سایه به اشتباه آن را یک آدم در نظر می گیرد. خیال و تجسم ( Hallucinations ) و توهم ( Illusion ) در بعضی مواقع باهم اشتباه گرفته می شوند.

 

هذیان(Delusion): شخصی که به این عارضه مبتلا است با وجود این که نسبت به نادرست بودن موضوعی اطمینان کامل دارد باز هم اعتقادات شدیدی در رابطه با آن موضوع دارد. برای مثال هنگامی که بیمار به همراه دیگران در حال شنیدن رادیو است مصرانه معتقد است که رادیو در حال ارسال پیغامی سری و مخفی مبنی بر تهاجم بیگانگان است و این موضوعی در حالی اتفاق می افتد که خبر مورد نظری که تمام افراد حاضر در همان لحظه در حال شنیدن آن بوده اند در خصوص تعمیرات انجام شده بر روی جاده های شهری بوده است.

 

 

انواع اسکیزوفرنی

Paranoid-type schizophrenia :
مشخصه اصلی این نوع از اسکیزوفرنی توهمات و هذیان های شنوایی است اما عملکرد فکری، عقلانی و بیان احساسات شخص مبتلا تا حدودی طبیعی است. به طور معمول هذیان های مربوط  به این بیماری به این صورت است که فرد مدعی می شود ناعادلانه مورد اذیت و آزار قرار می گیرد و یا خود را شخص دیگری (یک فرد معروف ) معرفی می کند.

بیمارانی که مبتلا به این نوع از اسکیزوفرنی هستند حالت های مختلفی از سردی، خشم، منطقی بودن و اضطراب را از خود بروز می دهند.

 

Disorganized-type schizophrenia :
آداب معاشرت و نوع مکالمات اشخاص مبتلا به این بیماری مبالغه آمیز، نابسامان و بسیار آشفته است و اطرافیان به سختی می توانند متوجه صحبت های آن ها شوند.

این دسته از بیماران ممکن است با تغییر رنگ چراغ راهنمایی و رانندگی و مسائل بی ربط به خنده بیفتند. اینگونه رفتارهای ناگهانی می توانند فعالیت های روزانه  فرد نظیر لباس پوشیدن، حمام کردن و تهیه غذا را دچار مشکل کنند.

 

Catatonic-type schizophrenia:
بارزترین نشانه این نوع از اسکیزوفرنی اختلالات حرکتی می باشد. این دسته از بیماران یا به طور کامل خود را بی حرکت نگه می دارند  یا تحرک بسیار بالایی دارند. در برخی مواقع این بیماران ساعت های طولانی صحبت نمی کنند و یا کاملا برعکس، تمام صحبت های شما را عینا تکرار کرده و بی دلیل شروع به انجام فعالیت می کنند. هر یک از این فعالیت ها موجب می شوند که بیمار در معرض خطرات جدی قرار گیرد زیرا باعث می شوند فرد دچار مشکل در مراقبت از خودش گردد.

 

Undifferentiated-type schizophrenia:
هیچ ویژگی خاصی نمی توان برای این دسته از بیماران بیان کرد چرا که علایم و نشانه های این بیماران کم و بیش با علایم و نشانه های دسته هایی که تا  کنون بررسی شد شباهت دارد اما این تشابه به گونه ای نیست که بتوان بیمار را جز دسته خاصی به شمار آورد.

 

Residual-type schizophrenia:
شامل افرادی می شود که حداقل 1 بار در گذشته به اپیزود اسکیزوفرنی مبتلا شده اند و با وجود این که در حال حاضر دارای هیچ یک از نشانه های مثبت بیماری نیستند ( علایم مثبت نظیر: توهم، هذیان، رفتار و گفتار آشفته ) اما برخی از علایم منفی هنوز در شخص قابل رویت می باشد که شامل موارد زیر می باشد:

• عدم علاقه به گسترش روابط
• ابراز احساسات به روش نامناسب
• بی انگیزگی و کم حرفی
• مشکل داشتن در لذت بردن

برای درمان و کنترل بیماری اسکیزوفرنی با روانشناسان ما در ارتباط باشید.

جهت دریافت راهنمایی و یا ثبت درخواست مشاوره، با ما در تماس باشید

تماس با ما درخواست نوبت دهی مشاوره

درمان اسکیزوفرنی

حال حتما این سوال در ذهنتان پیش آمده است که اسکیزوفرنی چگونه درمان می شود؟ همان طور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم این بیماری درمان قطعی ندارند و تا آخر عمر با فرد مبتلا همراه خواهد بود ولی خوشبختانه امروزه با استفاده از دارو ها و روانکاوی و آگاهی دادن به فرد مبتلا کنترل این بیماری میسر گشته است نمی توان تصور کرد که در گذشته افرادی که از این بیماری رنج می بردند متحمل چه سختی هایی گشته اند. اگر برای اولین بار علائم اسکیزوفرنی دارید، شروع به مصرف دارو تحت نظارت پزشک و یک مشاور کنید.

شاید نیازی به بستری شدن در بیمارستان نداشته باشید اما باید به روانپزشک و تیم روانپزشکی بالینی مراجعه کنید. کمک و مراقبت های لازم توسط تیم در خانه انجام می شود. حتی اگر مجبور شوید در بیمارستان بستری شوید، این فقط برای چند هفته است و بقیه مراحل درمان در خانه انجام می شود.

داروها قادرند اکثر علائم آزار دهنده بیماری را تسکین بخشند، اما پاسخ به درمان کامل نخواهد بود. با این حال، بسیار مهم است که با مراحلی شروع کنید که استفاده از روش های دیگر را امکان پذیر می کند. کمک به دوستان و خانواده، درمان روانشناختی و خدمات، مانند مراقبت در خانه نیز بسیار مهم است. در پاسخ به این که چرا از مواد دارویی  باید برای درمان اختلال اسکیزوفرنی استفاده کنیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. کاهش اثرات اسکیزوفرنی و علائم آن بر زندگی شما 
2. روشن تر فکر کردن با استفاده از دارو
3. افزایش انگیزه جهت مراقبت بهتر از خود
4. کاهش توهمات و اوهام

 
داروهای اسکیزوفرنی به صورت قرص، کپسول یا شربت است. از آنجا که به خاطر سپردن اینکه چند دارو در طول روز مصرف شود دشوار است، اکنون داروها یک بار در روز مصرف می شوند. اگر درمان دارویی روزانه برای شما دشوار است، می توانید از داروهای تزریقی استفاده کنید.

به این تزریقات (Depot Injection) گفته می شود و به صورت هفتگی یا حتی دو، سه یا چهار هفته انجام می شود. بیشتر این داروها، داروهای معمولی و قدیمی هستند، اما مدل جدیدی به نام (ریسپریدون) نیز وجود دارد.

 

 

چه کسانی به اسکیزوفرنی مبتلا می شوند

چه کسی به اسکیزوفرن مبتلا می شود؟ در پاسخ به این سوال می توان در نحوه ی اول ژن ها و DNA را مورد بررسی قرار داد با این حال، از هر 100 نفر تقریباً یک نفر به اسکیزوفرنی مبتلا می شود و یک دهم مبتلایان به اسکیزوفرنی پدر و مادر مریضی دارند. مطالعات روی دوقلوها می تواند نشان دهد که مبتلا شدن به این بیماری چقدر مربوط به ژن ها و چقدر مربوط به سایر عوامل است.

دوقلوهای یکسان تا آخرین مولکول DNA دقیقاً ساختار ژنتیکی یکسانی دارند و اگر یکی از دو قلوهای همسان به اسکیزوفرنی در کودکان مبتلا شود، حدود 50٪ احتمال ابتلای دیگری نیز وجود دارد. دوقلوهای ناهمگون ساختار ژنتیکی یکسانی ندارند. اگر یکی از آن ها اسکیزوفرنی داشته باشد، احتمال ابتلا دیگری فقط کمی بیشتر از قل دیگر است.

این نتایج حتی اگر دوقلوها در خانواده های مختلف بزرگ شده باشند، قابل استناد می باشد و این موضوع  نشان دهنده این است که این بیماری از نظر ژنتیکی ریشه داشته و به شرایط رشد و بزرگ شدن ارتباط ندارد با این حال برخی عوامل محیطی و سبک های زندگی بروز این بیماری را چندین برابر می کنند همانند مصرف مواد مخدر و الکل.

 

اسکیزوفرنی افراد مشهور

تا این بخش مقاله با اختلال اسکیزوفرنی، تشخیص، حالت ها، انواع و… آن آشنا شدید در این قسمت قصد داریم افراد مشهوری را که دچار این بیماری بوده اند به شما معرفی کنیم که بدانید حتی با وجود این بیماری نیز اگر آن را کنترل کرد می توان در عرصه های مختلف خوش درخشید از جمله افرادی که دارای اختلال اسکیزوفرنی هستند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. زلدا فیتزجرالد (نویسنده)
2. پیتر گرین (گیتاریست)
3. دارل هاموند (بازیگر)
4. جان نش (ریاضیدان)
5. اسکیپ اسپنس (خواننده)
6. برایان ویلسون (موسیقیدان)